نقدی بر دکتر فرهادی

دکتر فرهادی را عموما به عنوان یکی از سرشناس ترین، با علم ترین و دانشمندترین افراد نظریه پرداز مردم شناسی و بطور کلی علوم اجتماعی ایران می شناسند. البته در اینکه ایشان تلاش های زیادی انجام داده و عمرش را صرف تحقیق کرده است شکی وجود ندارد اما نگارنده به لحاظ شخصیتی برای ایشان ارزشی قائل نیست. نگاه از بالا به پایین ایشان به سایرین در تک تک دقایق حضورش در کلاس ها چیزی نیست که قابل انکاری باشد.

دکتر فرهادی برای من نماد آن کسی است که آنقدر به تاریخ و پشت سرش نگاه کرده که دچار سرگیجه شده است و دقیقا نمی داند که چه می خواهد و چه نمی خواهد. نفرت عجیب او نسبت به انگلستان و آمریکا برای من قابل فهم نیست و صد البته که من هم دل خوشی از انگلستان و آمریکا ندارم اما تصور اینکه هر اتفاقی می افتد زیر سر این دو است دور از منطق و حقایق علمی است.

بارها سوالات زیر را به عنوان کسی که اعتقادی به وجود کار جمعی در ایران ندارد از دکتر فرهادی پرسیده ام و همیشه با این جواب کوتاه که فلعا بروید و مطالعه کنید شاید زمانی جواب شما را بدهم روبه رو شده ام.

در کلاس های فوق لیسناس توفیق اجباری یا شاید هم شکنجه اجباری شدم تا با ایشان کلاسی داشته باشم و هیچگاه به جواب مشخصی هم نرسیدم! این سوالات را بنده می نویسم تا شاید دانشجویان بعدی فرهادی از ایشان بپرسند یا شاید هم حامیان ایشان اتفاقی این ها را ببینند و پاسخ به ما دهند.

البته نقدهای ایما نسبت به جناب فرهاد جایش محفوظ خواهد بود! نقدهایی شبیه آن دلایلی که ایشان به عدم وجود کار جمعی در ایران فعلی مرتبط می داند که هیچ ارتباط معنا داری میان آن و مسئله وجود ندارد.

1- فرض بگیریم که کار جمعی در ایران ریشه ای هشت هزار ساله داشته باشد و برق گیر را بنیامین فرانکلین در آمریکا کشف نکرده باشد و در هزار سال پیش در یکی از روستاهای قم کشف شده باشد، ذخیره این دانش بزرگ چه شده است؟ به بعارت بهتر این دانش به کجا رفته؟ چرا نسل به نسل انتقال نیافته؟ آیا این ادعا نفی هم افزایی علم نیست؟

2- تکلیف ضرب المثل هایی شبیه شریک اگر خوب بود، خدا بر می داشت چه می شود؟

3- فرهادی به شدت معتقد است که ایرانی جماعت همیشه حامی دموکراسی بوده و جانش را در طول تاریخ برای آن داده است. لطفا پاسخ دهید که تکلیف چرخه استبدادی ایران و ضرب المثل کلاهت را سفت بچسب باد نبره چه می شود؟

4- مشخص فرمایید چرا با وجود سرمایه اجتماعی عظیمی که شما از آن صحبت می‌کنید، میان خرده فرهنگ های ایرانی تضاد، کشمکش و رقابت در طول تاریخ جاری بوده است؟

5- عدم شکل گیری دولت و ملت در ایران ناشی از چیست؟

در مطلب بعدی سوالات دیگرم را در این مورد خواهم نوشت.

==================================================

از سوئد خوش آمدی!